Podróże zawsze odgrywały ważną rolę w moim życiu. Kiedyś podróżowałam dużo, ale po urodzeniu dzieci ilość dalekich wyjazdów stopniowo się zmniejszała aż ograniczyła głównie do wakacji i ferii dzieciaków. Trochę ze względów logistycznych, trochę finansowych, a przede wszystkim z powodu szkoły. Nadal wyjeżdżam sporo, ale robię to raczej na krótszych dystansach, za to dość często. Znajomi śmieją się, że czasami więcej czasu spędzam poza domem niż w nim, ale prawda jest taka, że wszelkie wyjazdy, w tym spontaniczne wypady, konferencje, spotkania, fitness campy, itp,, mają miejsce głównie w cieplejszych miesiącach roku i ze względu na ich związek z sezonowością po prostu się kumulują.

Od jakiegoś czasu podróże z prawdziwego zdarzenia znowu stały się istotnym elementem mojego życia, ale korzystam z nich już w zupełnie innym wymiarze. Nie ukrywam, że coraz większy wpływ na to jak one wyglądają i czego od nich oczekuję ma moje podejście do życia. Tak jak żyję świadomie, tak samo chcę podróżować, robić to z głową, odpowiedzialnie i uczynić swój odpoczynek bardziej pożytecznym, skutecznym i jeszcze przyjemniejszym.

Czym jest świadome podróżowanie?

Świadome podróżowanie to nie tylko jasno określony cel wyjazdu, ale też poznanie kultury innego kraju, jego historii, tradycji, problemów z jakimi się zmaga i wykorzystanie tej wiedzy w swoim życiu, np. poprzez zmianę nawyków i uświadamianie otoczenia jakie są konsekwencje naszych zachowań i co tak naprawdę w życiu jest ważne. Bo dla każdego będzie to coś innego.

Świadome podróżowanie to także odpowiedzialność i rozwaga – mądre decyzje, które dotyczą nie tylko nas, ale mają też wpływ na środowisko i lokalną społeczność.

Mówi się, że podróże kształcą. Ja uważam, że uczą też pokory i pozwalają docenić to co mamy. Dziś od podróży wymagamy czegoś więcej niż zaliczenia najbardziej popularnych, turystycznych atrakcji czy leżenia na plaży. Chcemy przeżywać, uczyć się, inspirować, zmieniać i doświadczać takich emocji, które pozwolą nam stać się lepszymi, bardziej otwartymi i świadomymi ludźmi. Dziś podróżować chcemy po coś.

Po każdej podróży, chociażby krótkiej, czuję, że się bogatsza wewnętrznie, widzę i czuję więcej. Wracam nie tylko wypoczęta psychicznie i fizycznie, ale też naładowana energią i wiedzą, którą wykorzystuję w słusznej sprawie. Czasami zaczynam od siebie i koncentruję się na własnym podwórku, a czasami wychodzę od razu poza jego granice.

Z jednej strony powinna to być naturalna konsekwencja podróży, z drugiej wiemy doskonale, że często bardzo szybko zapominamy o tym czego doświadczyliśmy w nowym miejscu czy otoczeniu i dajemy się z powrotem wciągnąć w pułapki współczesności – pracoholizm. konsumpcjonizm, szaleńcze tempo życia, manipulacje w mediach publicznych i społecznościowych, politykę, spory, itd.

Przechodząc jednak do konkretów podam kilka przykładów, od których warto ZACZĄĆ świadome podróżowanie. Można je też ładnie określić mianem SZACUNKU DO ŚWIATA. To bardzo obszerny temat, ale zależy mi na tym, żeby zaczął chociaż kiełkować w umysłach ludzi, którzy nigdy w ten sposób do podróżowania nie podchodzili.

Niniejszy artykuł jest początkiem pewnej serii, ale też odzwierciedleniem tego co ostatnio zajmuje moją głowę. Pogubiliśmy się w ilości dostępnych dóbr i usług zapominając o konsekwencjach naszych działań i z pozoru niewinnych decyzji, które spontanicznie podejmujemy podczas podróży, a które mogą mieć istotny wpływ na życie ludzi i zwierząt, a także kondycję naszej planety. Dlatego:

zastanów się nad celowością swojej podróży

Dziś podróżujemy dużo, szybko, wygodnie i tanio. To generuje coraz większy ruch w turystyce i oczywiście ma swoje konsekwencje m.in. w postaci zanieczyszczenia planety. Jednocześnie dzięki podróżom możemy zobaczyć na własne oczy w jakiej kondycji jest nasza Ziemia i wykorzystać tę wiedzę w sposób, który przyczyni się do zmiany nawyków w naszym otoczeniu.

Poza tym potrzebujemy przemieszczać się w sprawach zawodowych i chcemy korzystać z możliwości jakie przed nami się otworzyły – zarabiamy większe pieniądze, mamy wybór jeśli chodzi o kierunek i koszt podróży. Poza tym potrzebujemy urlopu i regeneracji, szukamy rozrywki, chcemy sprawić komuś przyjemność lub po prostu spędzić czas z bliskimi. Czasem jednak warto odpowiedzieć sobie na pytanie czy celem naszej podróży jest tylko i wyłącznie odpoczynek czy może coś więcej? Czy kierunek, który obraliśmy to tego celu jest niezbędny czy możemy wybrać coś alternatywnego, a mniej obciążającego nasz budżet i planetę?

Na szczęście coraz częściej spotykam się z podejściem, że lot na drugi koniec świata po to tylko, żeby poleżeć plackiem na plaży nie jest już szczytem naszych marzeń. Dziś podróżujemy, żeby czegoś się nauczyć, dowiedzieć i poza zwykłym odpoczynkiem przeżyć coś ekscytującego, co wpłynie na nasze postrzeganie świata.

Mamy też wybór. Od lat nie korzystam z biur podróży, bo wolę sama ustalić warunki swojej podróży, a także wybrać środek transportu jaki mi odpowiada i nie być pionkiem w grze przewoźników, którzy często zarabiają na naszej nieświadomości lub/i wygodzie.

przygotuj się do podróży

Przygotowanie do podróży to nie tylko spakowanie odpowiednich rzeczy, ale przede wszystkim zapoznanie się z krajem, do którego się wybieramy. Z szacunku do jego obyczajów i tradycji, ale też ze względów bezpieczeństwa.

Najlepiej mogę to zobrazować przypomnieniem artykułu, który napisałam po powrocie z Kambodży, w którym opisałam nie tylko kwestie związane z zabraniem niezbędnego na naszą specyficzną wyprawę bagażu, ale też gdzie szukałam informacji, jakich formalności musiałam dokonać, jakie przepisy sprawdzić, o co zadbać zarówno przed wyjazdem, jak i w jego trakcie. Artykuł znajdziecie tutaj.

uszanuj obyczaje, kulturę i religię kraju, po którym podróżujesz

Przygotowując się do podróży do danego kraju, musimy wiedzieć jakie panują w nim obyczaje, co uznaje się za obrazę (zachowanie, poruszanie określonych tematów, niestosowny ubiór, traktowanie lokalnej społeczności), a co jest mile widziane.

Często chcąc pomóc wyrządzamy krzywdę np. wręczając handlującym na ulicy dzieciom drobne prezenty, słodycze czy pieniądze lub karmiąc nieodpowiednim jedzeniem zwierzęta.

Bardzo często bezrefleksyjnie chwytamy też za aparat fotograficzny, żeby uchwycić „egzotyczny”, inny, a niekiedy poruszający dla nas obraz, co dla tej drugiej strony może być wyrazem braku szacunku, drwiny czy złamaniem jego praw.

nie korzystaj z atrakcji, w której wykorzystywane są zwierzęta

Dzieci kochają zwierzęta i są niezwykle wrażliwe na ich krzywdę. Chętnie też korzystają z atrakcji turystycznych z udziałem zwierząt, ale w przeciwieństwie do dorosłych nie mają świadomości, że za słodkimi oklaskami w wykonaniu foki, pływaniu z delfinami czy przejażdżce na słoniu lub wielbłądzie stoją setki godzin bezwzględnej, niekoniecznie etycznej tresury.

Moje córki bardzo szybko zrozumiały czym jest cyrk dla zwierząt i to samo dotyczy atrakcji turystycznych, w których wykorzystywane są zwierzaki, w tym również robienie sobie pamiątkowych fotek z małpką, wężem czy papużką.

zadbaj o swoje otoczenie

Turystyka jest jednym z najczęściej wymienianych źródeł nie tylko przychodu niektórych krajów, ale też generowania odpadów. Gdziekolwiek jesteśmy, zwracajmy uwagę na śmieci, ich odpowiednią segregację, niemarnowanie żywności, powtórne wykorzystanie rzeczy. Nie bójmy się też zwrócić uwagę tym, którzy zostawiają po sobie niechlubny ślad i edukujmy jakie są alternatywy.

Będąc nawet na wakacjach możemy wykazać się proekologiczną postawą, posprzątać kawałek parku czy plaży, zainteresować się lokalnymi instytucjami działającymi na rzecz ochrony środowiska, zwrócić uwagę gdzie jest największy problem, jeśli chodzi o zanieczyszczenie i spożytkować tę wiedzę w słusznym celu. Nie wspominając już o takich rzeczach jak oszczędność wody, prądu czy hotelowych ręczników. Nasze nawyki podczas wakacji to te same nawyki, które mamy w domu.

mądrze wydawaj pieniądze

Zarządzając swoim podróżnym budżetem i chcąc pomóc innym, zwracajmy uwagę na miejsca, w których ta pomoc jest rzeczywiście wskazana. Wspierajmy lokalne inicjatywy i lokalnych mieszkańców, zakupy róbmy na targach, posiłki jedzmy w lokalnych knajpkach, w miarę możliwości wybieramy nocleg w miejscach zarządzanych przez miejscowych, zainteresujmy się lokalnym domem dziecka, szkołą czy organizacją pozarządową zajmującą się rozwiązywaniem konkretnych problemów. Możliwości jest tyle ile pomieści nasz otwarty umysł i serce.

Nie kupujmy rzeczy, których tak naprawdę nie potrzebujemy. Od jakiegoś czasu nie przywożę typowych pamiątek z wakacji czy podróży, które po jakimś czasie stają się jedynie siedliskiem kurzu. Jeśli już to wybieram rzeczy praktyczne, które przydają się w codziennym użyciu. Staram się też kupować w sklepach opatrzonych logiem „fair trade” („sprawiedliwy handel”).

Nie kupujmy tego co wyprodukowane zostało czyimś kosztem lub ma konsekwencje w postaci zanieczyszczenia czy niszczenia środowiska – torebka ze skóry węża, naszyjnik z kości słoniowej, muszelki, fragmenty rafy koralowej, tanie produkty, do których produkcji były wykorzystywane dzieci, produkty, które były testowane na zwierzętach, kolejny plastik.

Dopóki będziemy je kupować, dopóty będą cierpieć zwierzęta i wykorzystywana będzie tania siła robocza, w tym małe dzieci.

nie cwaniakuj tylko dlatego, że masz pieniądze lub pochodzisz z bogatszego kraju

Oszczędzanie w podróży nie polega na oszukiwaniu innych czy wykorzystywaniu ich słabszej sytuacji, targowaniu się tam gdzie nie jest to mile widziane lub gdzie zwyczajnie po ludzku nie przystoi. Podobnie jak obnoszenie się ze swoim statusem czy postawą „płacę to wymagam”.

wykorzystuj wiedzę wyniesioną z podróży

Przeczytałam gdzieś niedawno, że będąc gościem w danym miejscu, powinniśmy poczuć się jego i swojego kraju ambasadorem. Bardzo spodobało mi się takie podejście, bo wyraża ono szacunek zarówno do miejsca, które odwiedzamy i które po zakończeniu podróży możemy propagować lub wspierać w zakresie, w jakim jesteśmy w stanie to zrobić, jak i miejsca, z którego pochodzimy demonstrując swoją własną kulturę.

Z podróży chcę wyciągać jakieś lekcje, które będę mogła wykorzystać w codziennym życiu. To samo chcę zaszczepić w swoich dzieciach, uczyć je otwartości i czerpania z podróży wiedzy o świecie. Poznając historię kraju, jego obyczaje i tradycję, traktujemy go z większym zrozumieniem i szacunkiem. Czyż nie tego wymagamy od turystów, którzy odwiedzają nasz kraj?

_______________

Macie jeszcze jakieś pomysły na świadome i odpowiedzialne podróżowanie? Co jest dla Was ważne w podróżowaniu? Na co szczególnie zwracacie uwagę?

I żeby nie było. Sama święta nie byłam i wciąż zmieniam swoje nawyki, ale proces ten rozpoczęłam już dawno temu i w tej chwili zaczynam się sama przed sobą z niego rozliczać, czego dowodem jest ten artykuł.

Jeśli Wam się spodobał, będę wdzięczna za przekazanie go dalej.

Fot. Unsplash